تست هوش

تاریخچه تست هوش

تست هوش یا آزمون های هوشی یکی از ابزار های روان شناسی برای سنجش توانایی و یا ضریب هوشی افراد است.این تست ها اغلب شامل سوال ها و تمرینات متنوعی است که طی آن فرد مورد سنجش قرار می گیرد و نتیجه با یک امتیاز یا رتبه اعلام می شود که این امتیاز نشان دهنده سطح توانایی ذهنی افراد است .

تاریخجه تست های هوش به ابداع اولین تست هوش در سال 1905 برمی گردد. در اوایل قرن 20 ام الفورد بینه یک روان شناس فرانسوی آزمون هوش بینه تاسفور را ایجاد کرد. این اولین آزمون استاندارد هوش بود. سپس در سال 1916 دو روان شناس آمریکایی این تست را به زبان انگلیسی ترجمه کرده و ن را بهبود بخشیدند و به نام استنفورد-بینه(stanford-binet) آن را نشر دادند.

تست هوش استنفورد-بینه از پر کاربرد ترین و قدیمی ترین تست ها در زمینه سنجش توانایی های ذهنی افراد است. در طی سالیان بعد تست های مختلفی با رویکرد ها و مدل های مختلف برای به دست آوردن ضریب هوشی افراد معرفی شدند که یکی از معروف ترین تست های هوش در این زمینه تست هوش ریون (raven)است.

در دهه های اخیر با پیشرفت فناوری ها و تحولات در زمینه علوم اعصاب و روان شناسی،روش های جدید برای اندازه گیری بهره هوشی ارائه شدند.از جمله از آن ها تصویر برداری با MRI است که به کمک آن می توان عملکرد مغز را در هنگام انجام اعمال مختلف اندازه گیری کرد.

چند مدل هوش داریم؟

اکثر افراد جامعه هوش را در داشتن اطلاعات زیاد یا توانایی حل مسئله می دانند.اما هوش فقط داشتن این توانایی ها نیست،هوش انواع مختلفی دارد.از نظر کتل-هورن هوش به دو دسته سیال و متبلور تقسیم می شود.

هوش سیال

این مدل هوش بیشتر زمینه ذاتی دارد و از طریق تحصیل و تجربه قابل کسب نیست. هوش سیال عبارت است از:توانایی تفکر انتزاعی،استدلال،حل مشکلات و درک روابط.افرادی مانند کارآگاه ها از هوش سیال بالایی برخوردارند.
افراد با هوش سیال بالا توانایی تطبیقی بالایی با موقعیت های مختلف دارند و می توانند به سرعت به تغییرات و شرایط جدید پاسخ بدهند. و معمولا توانایی یادگیری سریعی دارند.

هوش متبلور

هوش متبلور بر خلاف هوش سیال حاصل تحصیل و تجربه و آموزش است.این یعنی توانایی ذاتی در این نوع هوش مطرح نیست.هوش متبلور در طول زندگی قابل ارتقاء است ولی هوش سیال از اول زندگی تا پایان عمر یکسان است.
افزایش توانایی های زبانی در طول دوران تحصیل یک نمونه عینی از هوش متبلور است.به طور کلی هوش متبلور نشان دهنده توانایی فرد در استفاده از دانش و تجربیات گذشته و ارائه پاسخ منطقی در مواجهه با مسائل است.

هوش چندگانه گاردنر

هاروارد گاردنر(1983)،روان شناس آمریکایی نظریه هوش های چندگانه را ارائه کرد.به نظر گاردنر با هوش بودن چیزی فراتر از حل مسئله و یا مهارت های زبانی است.در این قسمت نظریه هوش گاردنر را برسی خواهیم کرد.

1.هوش زبانی

این هوش حساسیت نسبت به صدا،وزن ها،معانی کلمات و وظایف مختلف زبان را شامل می شود.به طور کلی هوش زبانی توانایی انتخاب کلمات مناسب در موقعیت های مختلف است.این افراد به متون ادبی و خواندن و نوشتن علاقه زیادی دارند.از سرگرمی هایی مانند حل جدول لذت می برند.

2.هوش منطقی-ریاضی

حساسیت نسبت به طرح های منطقی یا عددی،توانایی درک زنجیره های طولانی استدلال های منطقی را شامل می شود.افراد دارای هوش منطقی-ریاضی توانایی بالایی در محاسبه عددی دارند،از حل کردن معما ها لذت می برند و معمولا سوالات بنیادی دارند.

3.هوش موسیقیایی

توانایی تولید و درک ریتم،اصوات هنری را شامل می شود.این افراد موسیقی های جدید زیبایی را خلق می کنند و وقتی میخواهد کاری را انجام دهند آن را همراه با گوش دادن به موسیقی انجام می دهند.این افراد نسبت به کوچک ترین صدا ها حساس هستند.

4.هوش فضایی

توانایی درک دنیای تجسمی-فضایی و خلق جنبه های تجسمی در غیاب محرک ها را شامل می شود.این افراد در جهت یابی مهارت دارند از حل سرگرمی هایی مانند مکعب روبیک لذت می برند،این افراد دائما رویا پردازی می کنند.

5.هوش بدنی-جنبشی

توانایی انجام امور به صورت هدفمند با به کار گیری بدن و توانایی حفظ تعادل اشیا را شامل می شود.برای انجام این امور باید هماهنگی چشم و دست به صورت عالی به کار گرفته شود. این افراد در ورزش های مختلف و در استفاده از ابزار ها مهارت قابل توجهی دارند و از محدودیت ها و توانایی های بدنی خود کاملا آگاه هستند.

6.هوش طبیعت گرا

عبارت است از توانایی تشخیص و طبقه بندی انواع حیوانات،مواد معدنی و گیاهان.این افراد می توانند اعتماد حیوانات را به راحتی به دست آورند و وقت زیادی را در طبیعت می گذرانند.

7.هوش میان فردی

این نوع هوش توانایی درک احساسات افراد و انگیزه های آنان را شامل می شود.این افراد در دوست یابی مشکل ندارند و معمولا دوربر آن ها همیشه شلوغ است.این افراد نسبت به نگرانی دیگران حساس هستند.به طور کلی این افراد سیاست مدار و اجتماعی هستند.

8.هوش درون فردی

آگاهی از توانمندی ها و ضعف های خود و توانایی به کار گیری توانمدی ها در رفتار را شامل می شود.این افراد بدون کمک دیگران مسائل خود را حل می کنند و در کارهایشان بسیار ملاحضه کار هستند.

به احتمال زیاد همه افراد این 8 نوع هوش ذکر شده را دارند ولی در واقع در افراد مختلف میزان هر یک از آن ها کم یا زیاد است.

انواع تست هوش

انواع مختلفی از تست هوش وجود دارد که برای بزرگسالان و کودکان طراحی شده اند.اکثر تست های معتبر، برای ارزیابی ضریب هوشی کودکان است زیرا که از این طریق می توان بهترین برنامه های آموشی را برای کودکان برنامه ریزی کرد.در میان این آزمون های مختلف برخی از روایی و پایایی بالایی برخوردار هستند که آن ها را مورد برسی قرار خواهیم داد.

تست هوش ریون

بزرگ ترین مزیت این تست غیر کلامی بودن آن است و می توان ضریب هوشی افراد از سن 14 تا65 ساله را بدون توجه به ملیت و مذهب و فرهنگ مورد سنجش قرار می دهد.
این تست توسط جان کاپتر ریون، روان شناس بریتانیایی و در سال 1936 ایجاد شد.تست هوش ریون به این صورت است که الگویی از تصاویر وجود دارد که افراد باید الگوی بعدی را تحلیل کرده و مورد مناسب را انتخاب کنند.این تست دارای 60 سوال است که تفکر منطقی افراد را مورد سنجش قرار می دهد.

تست هوش کتل

این تست به طور ویژه به این مسئله تاکید دارد که متاثر از فرهنگ های مختلف نیست و چون یک آزمون کاملا بصری است برای تمام زبان های زنده دنیا هم قابل استفاده است.
این تست 3 مقیاس دارد که مقیاس I شامل هشت خرده آزمون است و برای کودکان 4تا8 سال و افراد دارای معلولیت ذهنی کاربرد دارد.
مقیاس های II و III هم هر کدام دارای 4 خرده آزمون هستند که مقیاس II برا کودکان 8 تا 14 سال و مقیاس III برای افراد بالای 14 سال کاربرد دارد.

تست هوش گاردنر

این تست هوش توسط هاوارد گاردنر در سال 1983 ابداع شد. گاردنر باور داشت که نمی توان هوش را یک واحد اندازه گیری دانست بلکه هوش چند جنبه متفاوت دارد.ممکن است فردی در علوم ریاضی و استدلال رتبه برتر باشد ولی چیزی از هنر یا نویسندگی نداند.

به همین منظور این تست طوری طراحی شده است که تمام جنبه های هوش را مورد سنجش قرار دهد در این تست 8 نوع هوش انسان مورد برسی قرار می گیرد که عبارتند از:هوش لغوی-کلامی،هوش منطقی-ریاضی،هوش موسیقیایی،هوش درون فردی،هوش تصویری-فضایی،هوش بین فردی،هوش طبیعت گرا و هوش بدنی-جنبشی.
این تست بیشر در استعداد یابی و پژوهش های تحصیلی و استخدام ها کاربرد دارد.

تست هوش بینه

یکی از اولین و معروف ترین تست های هوش شناخته شده است که در سال 1905 توسط آلفرد بینه و همکارانش برای کمک به شناسایی دانش آموزانی که به دلیل ناتوانایی ذهنی به تعلیم و تربیت مناسبی دسترسی ندارند ایجاد شد.

اهداف اصلی این تست عبارتند از:
1.شناسایی افراد با کم توانی ذهنی.
2.تعیین سطح هوش فرد.
3طراحی برنامه های آموزشی مناسب.
این نوع تست هوش از سوالات و تمرین های مختلفی که به دانش آموزان ارائه می شود تشکیل شده است که این سوالات شامل مواردی مانند :حل مسائل ریاضی،تفسیر تصاویر،تشخیص الگو ها و سایر فعالیت های ذهنی است.

از زمان ایجاد تست های هوش توسعه زیادی در این زمینه صورت گرفته اما تست هوش بینه همچنان جزء مبانی اصلی روان سنجی و آزمون های هوشی شناخته می شود.

تست هوش وکسلر کودکان و بزرگسالان

این تست بر اساس نظریه هوش چند گانه گاردنر طراحی شده است و بیشتر در کلینیک ها و برای کودکان کاربرد دارد.از نظر محبوبیت این تست در زمان خود از تست استنفورد-بینه پیشی گرفت.

اولین نسخه تست هوش وکسلر(WISC) توسط دیوید وکسلر در سال 1949 ابداع شد. بعد ها چندین نسخه ارتقا یافته تر از این تست نیز توسعه یافت.نسخه چهارم وکسلر (WISC-IV) در سال 2008 توسط پیرسون منتشر شد.این نسخه با این که در حال حاظر در کل جهان منسوخ شده است،اما در کشور ما بسیار پر کاربرد است.

این تست از منحنی مناسب سنین مختلف پشتیبانی می کند.به طوری که هر تست برای یک گروه سنی خاص مناسب است.وکسلر جنبه های مختلف هوش از جمله:زبان،مهارت های ارتباطی،حل مسئله،تصویر سازی فضایی را مورد سنجش قرار می دهد.

تست هوش وکسلر استفاده آسانی هم دارد و معمولا به وسیله روان شناسان آموزش دیده قابل اجرا است.

تست هوش به چه درد می خورد؟

ارزیابی عملکرد ذهنی

تست هوش به ارزیابی عملکرد ذهنی فرد در زمینه هایی مانند حل مسئله،مهارت های زبانی،مهارت های مکانی-فضایی و… کمک می کند.این ارزیابی به فرد کمک می کند تا توانایی های خود را بشناسند و کاستی هایش را تقویت کند.

موقعیت های شغلی

در فرایند استخدام و انتخاب شغل انجام تست های هوشی می تواند به کارفرمایان کمک کند تا افراد مختلف را متناسب با توانایی هایشان در یک موقعیت خوب به کار بگیرند.

تشخیص ناتوانی های ذهنی

با انجام تست های هوش و مشخص شدن ضریب هوشی افراد با کم توانی های ذهنی می توان برنامه های آموزشی و تقویتی متناسب با بهره هوشی آن افراد در نظر گرفت تا اقدامات حمایت کننده مفیدی از آنان صورت بگیرد.

تربیت و آموزش

تست های هوشی می توانند به معلمان و مشاوران تحصیلی کمک کنند تا نیاز های آموزشی و تربیتی هر فرد را بهتر درک کنند و برنامه آموزشی مفیدی را برای افراد طراحی کنند.از این طریق حتی می توان پیشرفت تحصیلی دانش آموزان را هم مورد سنجش قرار داد و آن را پیشبینی کرد.

پژوهش های روانشناسی

نتایج آزمون های هوشی به روان شناسان کمک می کند تا روابط بین هوش و عوامل دخیل در آن مانند:وراثت،محیط و عوامل فردی را شناسایی کنند و اقدامات مناسب را انجام دهند.

تشخیص و مداخله

در برخی از موارد تست های هوش می توانند به تشخیص اختلال های روانی مانند:اختلال یادگیری یا نقص توجه در کودکان کمک کند.
به طور کلی این آزمون ها به عنوان یک ابزار مفید در بسیاری از زمینه های زندگی انسانی مورد استفاده قرار می گیرد تا در فرایند های مختلف از تحصیل تا کارآمدی شخصی کمک کند.

تقسیم بندی ضریب هوشی

برای خدمات رسانی بهتر و مفید تر تقسیم بندی ضریب هوشی بسیار مفید است.این شناسایی باعث می شود تا برای هر فرد در سطح بهره هوشی خود اقدامات و آموزش ها صورت بگیرد.طبقه ضریب هوشی از 130 تا زیر70 متغیر است.

130تیز هوش یا نابغه
120تا129با هوش
110تا119متوسط قوی
90تا109متوسط
80تا89متوسط ضعیف
70تا79مرزی
زیر 70 ضعیف و عقب مانده

از کجا بدانیم ضریب هوشیمان چقدر است؟

برای اطلاع از ضریب هوشی خود کافی است که یکی از تست های هوش ذکر شده را انجام دهید.برای سهولت کار این تست ها با کلیک بر روی این نوشته«تست های هوش»برای شما باز می شود و می توانید با انجام تست های موجود از بهره هوشی و نتایجی که قطعا برای شما مفید خواهد بود مطلع شوید.

چگونه ضریب هوشی خود را تقویت کنیم؟

ارتقا دادن ضریب هوشی امکان پذیر است.با انجام برخی کار ها می توان کارکرد و پردازش مغز را بهبود بخشید در زیر به برخی از عوامل تاثیر گذار در ارتقا ضریب هوشی اشاره شده است.باید توجه داشت که افزایش ضریب هوشی یک فرایند طولانی مدت است و لازم است که به طور مداوم و منظم تلاش کنید.با انجام فعالیت های زیر و ایجاد عادات سالم می توان عملکرد هوشی را بهود بخشید.

ورزش و فعالیت بدنی

ورزش نه تنها برای سلامتی جسمی مفید است بلکه در عملکرد هوشی نیز تاثیر دارد.ورزش کردن تمرکز را در انجام فعالیت ها بالا می برد.

فعالیت ذهنی

انجام فعالیت هایی که مغز را فعال نگه می دارد به افزایش ضریب هوشی کمک می کند.این فعالیت ها شامل انجام تمرین های ریاضی ،حل کردن معما،حل پازل ها و مطالعه کتاب ها با موضوعات مختلف و یا یادگیری زبان های جدیدمی شود.

خواب کافی

خواب کافی برای عملکرد مغز امری بسیار حیاطی است.اطمینان حاصل کنید که در طول 24 ساعت خواب کافی و منظم داشته باشید.تا مغزتان بتواند انرژی لازم جهت کارکرد بهینه را جذب کند.

مطالعه و یادگیری مداوم

مطالعه کتاب های مختلف علاوه بر افزودن به دانش نظری شما مغزتان را فعال نگه می دارد.توجه داشته باشید که باید مقالات یا کتاب های معتبر را برای مطالعه انتخاب کنید.

مواجهه با چالش ها

خودتان را به چالش بکشید.با حل مسائل پیچیده،شرکت در گفتگو های مفهومی و آزمودن مهارت های جدید خودتان را به چالش بکشید.این موارد ضریب هوشی شما را بهبود خواهد داد.

تمرین روزانه

تمرین های مغزی مانند:تمرین تمرکز،تمرینات حافظه و تمرینات حل مسئله ای می توانند مقدار قابل توجهی در افزایش ضریب هوشی شما تاثیر داشته باشد.

تغذیه

تغذیه مناسب امری انکار ناپذیر در این زمینه است شما باید تغذیه کافی و خوراکی های سرشار از امگا3 داشته باشید.مصرف میوه ها و سبزیجات هم برای سلامتی بدن و همچنین برای بهبود عملکرد مغز لازم است.